در دنیای پرتلاطم و پررقابت تولید صنعتی، رسیدن به کیفیت بالا، سرعت مناسب و هزینه‌ی پایین، دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت محسوب می‌شود. در این میان، طراحی و استفاده از ابزارهای مهندسی‌شده‌ای مانند جیگ و فیکسچر نقش مهمی در دستیابی به این اهداف ایفا می‌کند.
جیگ و فیکسچربهعنوان ثابت نگهدارنده، فراتر از یک ابزار مکانیکی به‌نوعی «تضمین فنی» کیفیت محصول نهایی هستند. در این مسیر، درک تفاوت آنها اهمیت زیادی دارد که ما در ادامه به آن می‌پردازیم.
جیگ و فیکسچر چیست؟
جیگ(jig) ابزارهایی هستند که علاوه بر نگه‌داشتن و موقعیت‌دهی قطعه‌کار، وظیفه‌ی هدایت ابزار برش مانند مته را نیز بر عهده دارد. معمولا در جیگ‌ها از بوش‌های فولادی برای هدایت دقیق مته استفاده می‌شود. جیگ‌های کوچک روی میز بسته نمی‌شوند، مگر در مواردی که سوراخ‌های بزرگ‌تر از ¼ اینچ نیاز باشد که در این صورت باید به میز ثابت شوند. جیگ‌ها به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:
- جیگ‌های سوراخکاری برای عملیات‌هایی مانند مته‌کاری، برقوزنی، قلاویزکاری و خزینه‌کاری
- جیگ‌های سوراخ‌تراشی برای سوراخ‌هایی با قطر بزرگ یا غیر استاندارد
فیکسچر (finture) برای تعیین محل، نگه‌داشتن و محکم گرفتن قطعه‌کار در حین انجام عملیات ماشینکاری به کار می‌رود و معمولا باید به‌صورت محکم به میز ماشین متصل شود. برخلاف جیگ، فیکسچر ابزار برش را هدایت نمی‌کند. فیکسچرها عمدتا در ماشین‌های فرزکاری، تراشکاری، جوشکاری، صیقل‌کاری و مونتاژ کاربرد دارند. فیکسچرها انواع مختلفی دارند که مدل صفحه‌ای از رایج‌ترین نوع بوده که پایه‌ای ساده با اجزای قابل نصب مانند پین‌ها و گیره‌ها دارد.
تفاوت جیگ و فیکسچر
فیکسچرها نگهدارنده‌هایی هستند که به موقعیت‌دهی قطعه کار می‌پردازند یعنی وظیفه فیکسچرها محکم کردن قطعه کار بوده در حالی که جیگ‌ها علاوه بر اینکه به موقعیت‌دهی و ثبات قطعه کار می‌پردازند، وظیفه هدایت ابزار کار را نیز بر عهده دارند که عموما لفظ جیگ بطور عامیانه به جای واژه فیکسچر بیشتر جا افتاده است.
تشخیص مرز دقیق بین جیگ و فیکسچر دشوار است، اما به‌طور کلی می‌توان گفت که جیگ ابزاری بوده که علاوه بر نگه‌داشتن قطعه، وظیفه هدایت ابزار برشی مانند مته را نیز بر عهده دارد. در مقابل، فیکسچر خود به‌صورت محکم به ماشین ابزار متصل می‌شود و صرفا قطعه‌کار را در موقعیت صحیح نگه می‌دارد، بدون اینکه نقشی در هدایت ابزار برش داشته باشد.
معمولا فیکسچرها در سوارخکاری، ماشینکاری، فرزکاری و جوشکاری، مونتاژکاری، کنترل و غیره کاربرد دارند؛ درحالی‌که جیگ‌ها تنها برای سوراخکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع می‌توان جیگ‌ها را به نوعی زیرمجموعه فیکسچرها دانست.
جیگ‌ها همان فیکسچرها هستند که برای نگهداری یا موقعیت دادن قطعه کار و علاوه بر این یک وسیله‌ای را شامل می‌شوند که به هدایت ابزار می‌پردازند. جیگ‌ها عموما دارای بوش‌های هدایت کننده هستند که از جنس فولاد سخت شده و برای عملیات سوراخکاری و فرآیند به کار می‌روند.
هزینه خدمات جیگ یا فیکسچر
در مورد هزینه این دو نوع خدمات نمی‌توان قیمت دقیقی گفت، اما برای برآورد حدودی قیمت باید به زمان مورد نیاز توجه داشته باشید. برای سفارش جیگ و فیکسچر باید نقشه کار یا قطعه کاری که مد نظرتان است را به متخصصان ما در پارس صنعت نشان داده تا آنها زمان تحویل و قیمت را اعلام کنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد هزینه و خدمات جیگ و فیکسچر با شماره مندرج در سایت تماس بگیرید.
