گردش مناسب هوا در گلخانه‌ها، سالن‌های پرورش قارچ، مرغداری‌ها و حتی سردخانه‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در سلامت محصولات و پرسنل محسوب می‌شود. فن سیرکوله ابزاری بوده که با ایجاد جریان یکنواخت هوا، رطوبت و دما را متعادل کرده و مانع ایجاد نقاط سرد و گرم در محیط می‌شود. اما سؤال اصلی این است: چطور بفهمیم برای فضای ما چند فن نیاز است و چه مدلی را باید انتخاب کنیم؟ پس با ما همراه باشید تا در این مقاله پارس صنعت محاسبه فن سیرکوله گلخانه را انجام دهیم!
دبی هوا در فن چیست؟
هر فن سیرکوله دارای یک دبی مشخص در ساعت است. در واقع، دبی فن در واحد ساعت تعریف می‌شود. همان‌طور که در پمپ‌های آب دبی را بر حسب لیتر در دقیقه یا لیتر در ساعت محاسبه می‌کنیم، در فن‌ها نیز چنین خواهد بود. میزان هوایی که یک فن می‌تواند در یک بازه زمانی از خود عبور دهد، دبی آن نام دارد. بسته به نوع محصول و حساسیت کار، دبی فن‌ها با اعداد مختلف مشخص می‌شوند.
هر فن سیرکوله توان مشخصی در جابه‌جایی هوا دارد که به آن دبی (Airflow Rate) می‌گویند. دبی معمولا بر حسب متر مکعب در ساعت (m³/h) یا متر مکعب در دقیقه (m³/min) بیان می‌شود. به زبان ساده، دبی نشان می‌دهد یک فن در یک بازه‌ی زمانی چه مقدار هوا را می‌تواند از خود عبور دهد.
چرا محاسبه دبی هوا برای فن اهمیت دارد؟
بحث ما در این مقاله به محاسبه فن سیرکوله گلخانه ربط دارد. هر فن در واحد ساعت، یک دبی مشخص دارد؛ یعنی میزان هوایی که می‌تواند در یک ساعت به گردش درآورد. دانستن این عدد برای انتخاب فن مناسب در گلخانه‌ها، سالن‌های پرورش قارچ، سالن‌های جوجه‌کشی، سالن پرورش پرندگان، سردخانه‌ها یا هر مکانی که به گردش هوا نیاز دارد ضروری است. بنابراین، اولین مولفه‌ای که باید بررسی شود دبی فن بوده؛ یعنی میزان هوایی که در یک ساعت از فن عبور می‌کند.
مولفه دوم، ابعاد سالن یا فضایی بوده که قصد استفاده از فن را در آن داریم. لازم است طول، عرض و ارتفاع سالن مشخص باشد. به عنوان مثال: سالنی به ابعاد 10 متر در 5 متر با ارتفاع 4 متر یا 10 متر در 3 متر با ارتفاع 3 متر. در واقع، حاصل ضرب طول، عرض و ارتفاع، حجم سالن را مشخص می‌کند که دانستن آن برای محاسبه تعداد فن‌ها ضرورت دارد.
مثال محاسبه حجم سالن: فرض کنید سالنی با عرض 9 متر، طول 14 متر و ارتفاع 6 متر در اختیار داریم:
حجم=طول×عرض×ارتفاع
756 مترمکعب=14×9×6
پس حجم این سالن برابر با 756 متر مکعب خواهد بود.
تبدیل دبی فن به دقیقه
از آنجایی که دبی فن‌ها معمولا بر اساس ساعت مشخص می‌شوند (مثلا 4000، 7000 یا 11000 متر مکعب در ساعت)، لازم است این مقادیر را به دقیقه تبدیل کنیم. برای این منظور باید دبی فن را بر عدد 60 تقسیم نماییم. به این ترتیب دبی فن بر حسب دقیقه به دست می‌آید و مشخص می‌شود که یک فن در یک دقیقه چه میزان هوا را می‌تواند جابه‌جا کند.
دبی بر دقیقه = 60 ÷ دبی بر ساعت
برای نمونه، فن 40 با دبی 4000 متر مکعب در ساعت، پس از تقسیم بر 60، معادل 66 متر مکعب در دقیقه خواهد داشت. یعنی این فن در هر دقیقه حدود 66 متر مکعب هوا جابه‌جا می‌کند.
محاسبه زمان سیرکوله شدن هوا
حال می‌توانیم مدت‌زمان لازم برای گردش کامل هوای سالن توسط یک فن را محاسبه کنیم. برای این کار حجم سالن بر دبی فن (بر حسب دقیقه) تقسیم می‌شود.
در مثال سالن با حجم 756 متر مکعب و فن 40 با دبی 66 متر مکعب بر دقیقه:
زمان سیرکوله=حجم سالن ÷ دبی فن بر دقیقه
11/3 دقیقه= 756 ÷66
یعنی یک فن 40 در حدود 11 دقیقه زمان نیاز دارد تا کل هوای سالن را یک‌بار سیرکوله کند.
محاسبه تعداد فن سیرکوله گلخانه
اگر کاربر تمایل داشته باشد که هوای سالن هر 5 دقیقه یک بار سیرکوله شود، باید حداقل از دو فن 40 استفاده نماید. در صورتی که هدف، سیرکوله شدن هوا در یک دقیقه باشد، به تعداد بیشتری فن یا فن‌هایی با دبی بالاتر نیاز خواهد بود.
این روش محاسبه در تمام موارد یکسان است و می‌توان آن را برای انواع سالن‌ها و فن‌های با ظرفیت‌های مختلف به کار برد. برای مثال، همان محاسباتی که برای فن 40 ارائه شد، می‌تواند برای فن 50 یا فن 60 نیز انجام شود.
نکات مهم زیر را در تعداد فن برای سالن در نظر بگیرید:
- معمولا هدف این است که هوا در بازه‌های کوتاه‌تر سیرکوله شود (مثلا هر 5 دقیقه یا حتی هر 1 دقیقه).
- اگر بخواهیم هر 5 دقیقه یک‌بار گردش کامل داشته باشیم، باید حداقل 2 فن 40 نصب کنیم.
- اگر بخواهیم هر 1 دقیقه سیرکوله کامل شود، باید از فن‌های بزرگ‌تر یا چندین فن کوچک‌تر استفاده کنیم.
راهنمای خرید فن سیرکوله گلخانه
در هنگام محاسبه فن سیرکوله گلخانه نکات زیر را در نظر بگیرید:
- ظرفیت دبی (m³/h)
متناسب با حجم سالن انتخاب کنید. سالن‌های کوچک با یک یا دو فن 40 متر مکعبی مدیریت می‌شوند، اما سالن‌های بزرگ نیازمند فن‌های 50 یا 60 هستند.
- ابعاد سالن
طول، عرض و ارتفاع سالن را دقیق حساب کنید تا محاسبات درست انجام شود.
- کیفیت موتور و پروانه
موتورهای کم‌مصرف و بی‌صدا، دوام بیشتری دارند و هزینه نگهداری را کاهش می‌دهند.
- جنس بدنه
برای گلخانه‌ها و محیط‌های مرطوب، بدنه ضدزنگ و مقاوم در برابر رطوبت ضروری است.
- هدف استفاده
فن‌های سیرکوله در گلخانه برای حفظ یکنواختی دما و رطوبت، در سالن قارچ برای جلوگیری از ایجاد نقاط پررطوبت، در مرغداری و سالن جوجه‌کشی برای تامین اکسیژن و دفع گازها و در سردخانه برای توزیع یکنواخت دما به کار می‌روند.
انتخاب بهترین فن سیرکوله
محاسبه فن سیرکوله گلخانه برای سالن پرورش قارچ، مرغداری یا سردخانه نقش مهمی در حفظ سلامت محصول و افزایش بهره‌وری دارد. با محاسبه دقیق حجم سالن و دبی فن، می‌توان تعداد و نوع فن‌های موردنیاز را به‌درستی تعیین کرد تا گردش یکنواخت هوا در زمان دلخواه (مثلا هر 5 دقیقه یا کمتر) انجام شود. همچنین در خرید فن باید به ظرفیت دبی، کیفیت موتور، جنس بدنه و هدف استفاده توجه ویژه داشت. انتخاب درست فن سیرکوله نه‌تنها باعث توزیع یکنواخت دما و رطوبت می‌شود، بلکه از ایجاد نقاط بحرانی در سالن جلوگیری کرده و به کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی کمک می‌کند.
جهت خرید انواع فن گلخانه‌ای و فن سیرکوله با شماره مندرج در سایت پارس صنعت تماس بگیرید.
