امروزه کاهش دسترسی به زمین و کمبود آب، تولید علوفه سبز تازه را با مشکلاتی زیادی روبرو کرده است. خوشبختانه در سال‌های اخیر کشت علوفه برای تولید این محصول شکل دیگری به خود گرفته است و آن، کشت علوفه هیدروپونیک است.

علوفه هیدروپونیک در تمام سال بدون توجه به فصل و با حداقل استفاده از زمین و آب، علوفه تازه و سبز تولید می‌کند.

کشت علوفه هیدروپونیک در دنیا سابقه طولانی دارد که به ایران باستان یعنی زمان هخامنشیان می‌رسد (سبزه‌های عید نوروز با روش کشت هیدروپونیک سبز می‌شدند) اما متأسفانه سال‌ها به دست فراموشی سپرده شد تا اینکه در اروپا حدود 50 سال پیش دوباره به کار گرفته شد و همچنین در ایران از حدود ۱۵ سال پیش به‌طورجدی دوباره به کار گرفته شده است.

مشکلات زیست‌محیطی، کاهش زمین‌های زراعی و کمبود آب را می‌توان به‌راحتی با استفاده از کشت علوفه هیدروپونیک برطرف کرد.

خواص علوفه هیدروپونیک

علوفه هیدروپونیک دارای مزایای تغذیه‌ای است که در غلات جوانه زده نشده و حتی علف تازه‌ی مراتع موجود نیست. به طورکلی، جوانه زدن قسمت اعظم نشاسته دانه که منجر به شرایط اسیدی در معده دام می‌شود را از بین می‌برد و به همین علت از التهابات روده آنان جلوگیری می‌کند.

علوفه هیدروپونیک در مقایسه با علوفه خشک، دارای سطوح بالاتری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و قندها است که به‌صورت ذرات قابل هضم در بذرهای سبز شده وجود دارند. در نتیجه مصرف علوفه هیدروپونیک یا علوفه آبکشت، سطح چربی و میزان تولید شیر در دام‌ به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مزیت‌های علوفه هیدروپونیک به ویدئوی زیر توجه کنید.

مزایای علوفه هیدروپونیک

بذرهای غلات زمانی که تبدیل به جوانه می‌شوند، انرژی نهانشان بیشتر می‌شود و به عبارت دیگر موادریز مغذی آن‌ها افزایش می‌یابد. اما به جز این مزیت، کشت علوفه هیدروپونیک مزایای زیاد دیگری برای دام و دامدارن نیز دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

• کاهش مصرف آب
• حفظ مراتع و محیط‌زیست
• تقویت سیستم ایمنی دام
• کاهش نیروی کار
• حذف هزینه برداشت
• زمان رشد کمتر
• کاهش هزینه ۹۰ درصدی تولید علوفه برای دامداران
• دسترسی به علوفه تازه در تمام طول سال
• حذف هزینه‌های انبارداری
• خوش خوراک بودن علوفه هیدروپونیک برای دام
• تولید علوفه هیدروپونیک در فضای کمتر نسبت به علوفه به روش سنتی
• ارزش غذایی بالاتر نسبت به علوفه خشک
• حذف کود شیمیایی در علوفه هیدروپونیک

در بین همه مزایای علوفه هیدروپونیک حفظ محیط‌ زیست و مراتع از مهم‌ترین دلایل کشت علوفه هیدروپونیک است. زیرا تخریب مراتع و خشک‌شدن زمین منجربه جذب نشدن باران در زمین‌های مراتع می‌شود. خشک شدن سفره‌های زمینی نیز باعث ایجاد سیلاب می‌شود و از بین رفتن طبیعت می‌گردد.

ارزش غذایی علوفه هیدروپونیک

علوفه هیدروپونیک حاوی ۱۸٪، پروتئین ۳۴٪، کلسیم ۱۲٪  ماده خشک قابل هضم است و حداقل ۳ هزار کیلوکالری انرژی متابولیکی را دارا است. پروتئین علوفه هیدروپونیک باعث ۳۰٪ رشد بیشتر دام می شود و به ترتیب املاح کلسیم ۳۴٪، پتاسیم تا ۸۰٪، سدیم ۶۹٪، آهن ۴۰٪ و فسفر۵۶٪ نیز باعث رشد و افزایش وزن دام می‌شوند.

ویتامین C در علوفه هیدروپونیک بسیار بیشتر از علوفه خشک است و این ویتامین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن دام در مقایسه با علوفه خشک می‌شود. همچنین ویتامین C موجب هضم بهتر غذا می‌شود و از التهابات روده گاو جلوگیری می‌کند. التهابات روده گاو در مواردی اگر بهبود نیابد منجر به مرگ دام می‌شود.

ویتامین D نیز به مقدار قابل‌توجهی در علوفه هیدروپونیک موجود است که منجر به جذب کلسیم بیشتر در بدن دام می‌شود و از رسوب کلسیم در قلب و کلیه دام جلوگیری می‌کند.

سدیم نیز یکی دیگر از املاح موجود در علوفه هیدروپونیک است که اغلب دامداران برای دفع راحت‌تر فضولات دام و هضم راحت‌تر غذا این ماده را به‌صورت محلول در مکمل‌های غذایی با علوفه خشک می‌دهند. این ماده معدنی در علوفه هیدروپونیک به صورت طبیعی وجود دارد.

تغییرات بذر به علوفه هیدروپونیک

غلات برای تغذیه دام  به عنوان یک منبع غنی از مواد معدنی با ارزش است که قسمت عمده آنها نشاسته است؛ بدیهی است که با تغییر دانه به علف، ترکیب شیمیایی و مواد معدنی آن نیز تغییر می‌کند. بر اساس مطالعات انجام شده، در طول دوره جوانه‌زنی فعالیت آنزیمی باعث ایجاد تغییراتی در نشاسته و تبدیل برخی از پروتئین‌ها و چربی‌های دانه می‌شود.

معمولاً این ترکیبات به مواد ساده‌تر تبدیل می‌شوند. نشاسته به قندهای محلول تبدیل می‌شود و باعث تبدیل چربی در بدن حیوانات می‌شود. مقایسه نتایج مطالعات آزمایشگاهی بر روی دانه گندم و علوفه سبز آن به روش هیدروپونیک نشان می‌دهد که میزان انرژی قابل متابولیسم پس از جوانه‌زنی برابر با 13.4 میلی‌گرم بر کیلوگرم ماده خشک و پروتئین خام آن 4.4 درصد در ماده خشک است.

درزمان رشد بذر، ارزش پروتئین دانه جو در ماده خشک علوفه سبز از 8 به 11.5 افزایش می‌یابد.

در روش هیدروپونیک وقتی دانه‌ها خیس می‌شوند، املاحی مانند پروتئین‌ها، اسیدهای آمینه، قندها، اسیدهای آلی و یون‌های معدنی در آن‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات در علوفه هیدروپونیک (مانند نشاسته کمتر، ویتامین‌های C و D بیشتر)  می‌توانند کیفیت غذای دام‌های پرواری را بسیار بالا ببرد.

جدول مواد مغذی علوفه هیدروپونیک

خواص علوفه هیدروپونیک برای دام

همان‌طور که اشاره کردیم علوفه هیدروپونیک ارزش تغذیه‌ای بالایی برای دام دارد در ادامه به برخی مزایای دیگر آن می‌پردازیم.

• ارزش غذایی بالای دام
• تقویت سیستم ایمنی بدن دام (به دلیل جذب ویتامین D در علوفه هیدروپونیک که امکان جذب ابن ویتامین در علوفه خشک امکان‌پذیر است)
• تحریک اشتها (به علت مزه شیرین ریشه‌ علوفه هیدروپونیک)
• کاهش تلفات دام در اثر سوء هاضمه و بیماری‌های دامی ناشی از خاک و علوفه
• کاهش مصرف آنتی بیوتیک‌ها و در نتیجه افزایش کیفیت گوشت دامی
• دسترسی آسان به غذاهای تازه و غنی شده از پروتئین و ویتامین برای دام در همه فصول سال
• کاهش هزینه‌های خوراک با  علوفه هیدروپونیک برای دام

همچنین در مناطق حفاظت شده برای حفظ حیواناتی مانند آهو، گوزن و بز کوهی در زمستان و گاهاً فصل‌هایی که علوفه کافی در آن مناطق نیست. محیط‌بانان با کشت علوفه هیدروپونیک و در اختیار قراردادن این علوفه برای حیوانات به حفظ این‌گونه‌های جانوری کمک کرده و در نگهداری و بقای اکوسیستم تلاش می‌کنند.

معایب علوفه هیدروپونیک

در کنار مزایای بی‌شماری که علوفه هیدروپونیک دارد، برخی معایب نیز می‌توان برای آن ذکر کرد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

• نداشتن اطلاعات کافی و دقیق تولیدکنندگان که به علت سادگی در ظاهر این علوفه اغلب نادیده گرفته می‌شود.
• غذای منحصر دام با علوفه هیدروپونیک نمی‌باشد.
• دقت زیاد در مورد دما و رطوبت که منجر به کپک‌زدگی بذرها نشود.
• سیستم‌های هیدروپونیک در برابر قطع برق آسیب‌پذیر هستند. در صورت قطع برق که بیشتر از ژنراتور استفاده می‌شود، باید علوفه را صورت دستی آبیاری کرد.

کشت علوفه هیدروپونیک مزایای زیادی دارد که معایب آن را می‌پوشاند. یادگیری آن می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی با دانش و تکنیک‌های مناسب نتایج عالی به همراه داشته باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معایب علوفه هیدروپونیک به ویدئوی زیر توجه کنید.

مشاوره کشت علوفه هیدروپونیک

برای کشت علوفه هیدروپونیک و آموزش در این زمینه می‌توانید همه روزه با کارشناسان ما در پارس صنعت تماس بگیرید. کارشناسان ما با بهره‌گیری از دانش روز دنیا در زمینه کشت علوفه هیدروپونیک و تجربیات زیاد در این زمینه همه‌روزه در خدمت شما عزیزان هستند.

همچنین برای اطلاع از نحوه مشاوره می‌توانید با کلیک بر روی مشاوره علوفه هیدروپونیک، اطلاعات لازم را کسب کنید.