علوفه هیدروپونیک (Hydroponic Fodder) نوعی خوراک سبز و مغذی برای دام بوده که بدون خاک، تنها با آب و در سینیهای مخصوص (سینی علوفه هیدروپونیک) تولید میشود. این نوع علوفه در ایران به دلیل شرایط رشد خاص به علوفه آبکشت نیز شهرت دارد. در چند سال اخیر، کاهش منابع آبی و زمینهای کشاورزی، دامداران را به استفاده از این روش مدرن سوق داده است. در این مقاله از سایت پارس صنعت قصد داریم تا به ارزش غذایی علف هیدروپونیک بپردازیم.
همچنین ما برای آشنایی بیشتر شما دامداران عزیز با روش کشت علوفه هیدروپونیک برایتان ویدئویی تهیه کردهایم.
علوفه هیدروپونیک یا علوفه آبکشت چیست؟
علوفه هیدروپونیک با استفاده از بذرهایی مثل جو، گندم یا ذرت و بدون خاک در کمتر از 10 روز رشد کرده و به علوفهای سرسبز و سرشار از ویتامین و مواد معدنی تبدیل میشود. این خوراک به دلیل ارزش غذایی بالا و قابلیت کشت در هر شرایط اقلیمی و هر سالی، گزینهای مناسب برای دامداران به شمار میرود.
چرا به علوفه هیدروپونیک، خوراک معجزهگر دام میگویند؟
علوفه هیدروپونیک را خوراک معجزهگر دام مینامند، زیرا با کمترین منابع (آب، فضا و زمان) بیشترین ارزش غذایی را برای دام دارد. این علوفه بدون نیاز به خاک و تنها با آب و نور، در مدت 6تا 8 روز از دانهای مانند جو یا گندم به یک علوفه کامل، غنی از آنزیمها، پروتئینها، ویتامینهای A، C و Dو مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و فسفر تبدیل میشود. همین ویژگی باعث وزن گرفتن سریعتر دامها، سلامت دستگاه گوارش آنها و میزان شیردهی و افزایش باروری نیز میشود.
همچنین، علوفه هیدروپونیک ساختاری دارد که بهطور کامل توسط دام هضم و جذب میشود، در نتیجه بازدهی خوراکی بسیار بالایی دارد. مطالعات نشان دادهاند که استفاده از این نوع علوفه، هزینه نهایی خوراک به ازای هر کیلوگرم افزایش وزن دام را کاهش میدهد. به عبارت دیگر، در ازای هزینه یک کیلوگرم علوفه هیدروپونیک، دامها وزن بیشتری میگیرند تا در ازای یک کیلو علوفه معمولی!
(اگر به دنبال اطلاعات بیشتردر مورد این خوراک معجزهگر دام هستید، میتوانید از مقاله علوفه هیدروپونیک چیست، کمک بگیرید.)
مقایسه ارزش غذایی علوفه هیدروپونیک با علوفه خشک در تغذیه دام
علوفه هیدروپونیک نهتنها با آب کمتر تولید میشود، بلکه به دلیل رشد کامل گیاه به همراه ریشه، برگ و ساقه، دام از تمامی مواد مغذی آن بهرهمند میشود. این خوراک تازه شامل مقادیر بالایی از پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین C، ویتامین D، مواد معدنی و عناصر کمیاب است. در جدول زیر ارزش غذایی علوفه هیدروپونیک را نسبت به علوفه خشک مشاهده میکنید:
ماده مغذی | میزان در علوفه هیدروپونیک نسبت به علوفه خشک |
ویتامین A | 258٪ بیشتر |
پتاسیم | 80٪ بیشتر |
پروتئین | 30٪ بیشتر |
کلسیم | 34٪ بیشتر |
فسفر | 56٪ بیشتر |
آهن | 40٪ بیشتر |
نسبت برخی ویتامینها در علوفه هیدروپونیک
علوفه هیدروپونیک دارای ویتامینها و ریزمغذیهای زیادی بوده که در ادامه به مقایسه مواد معدنی علوفه هیدروپونیک با علوفه خشک میپردازیم:
• کلسیم: میزان کلسیم 34درصد بیشتر از علوفه خشک
• پتاسیم: میزان پتاسیم 80درصد بیشتر از علوفه خشک
• فسفر: میزان فسفر 56درصد بیشتر از علوفه خشک
• پروتئین: میزان پروتئین 30درصد بیشتر از علوفه خشک
• ویتامین آ: میزان ویتامین آ، 258درصد بیشتر از علوفه خشک
• کربوهیدرات: میزان کربوهیدرات 15درصد بیشتر از علوفه خشک
• سدیم: میزان سدیم 69درصد بیشتر از علوفه خشک
• آهن: میزان آهن 40درصد بیشتر از علوفه خشک
تاثیرات مثبت علوفه هیدروپونیک بر دامها
خوراک هیدروپونیک باعث افزایش سریع وزن دام و سیستم ایمنی، افزایش باروری و دوقلوزایی در گوسفندان، کاهش بیماریهای گوارشی، افزایش شیردهی و حتی کاهش هزینههای دامپزشکی در دامپروری میشود. همچنین با توجه به اینکه این نوع علوفه بدون کود و سم تولید میشود، کاملاً ارگانیک و طبیعی بوده و ضریب سلامتی دام را افزایش میدهد. در ادامه برخی از مهمترین مزایای تعلیف علوفه هیدروپونیک توسط دام را بررسی میکنیم:
- افزایش سرعت رشد دام
- کاهش هزینه خوراک
- کاهش بیماریهای دامی
- افزایش شیر و گوشت در دامداریها
- ارتقاء باروری دامها و چندقلوزایی
- سودآوری بیشتر برای دامداران
- سازگاری با سیستم گوارش چهارپایان برای جلوگیری از التهاب معده و روده
در مطلب بعدی به بذرهای مناسب برای کشت علوفه از نوع هیدروپونیک میپردازیم.

چه بذرهایی برای علوفه هیدروپونیک مناسب هستند؟
در میان بذرهای مختلفی که برای تولید علوفه هیدروپونیک استفاده میشوند، برخی به دلیل ارزش غذایی بالا و سازگاری بهتر با سیستم کشت بدون خاک، کاربرد بیشتری دارند. جو، گندم، ذرت، یونجه، شبدر و چاودار از جمله بذرهای رایج در این حوزه هستند. در این میان، بذر جو، گندم و ذرت بیش از سایر موارد استفاده میشود، چراکه تولید زیاد، خوشخوراک بودن و هزینه معقولانهتری دارند. بهویژه بذر جو که یکی از اقتصادیترین و مغذیترین بذرهای بوده و برای دامهایی مانند گاوهای شیری و اسب بسیار خوشخوراکتر است.
بذر گندم نیز یکی دیگر از پرکاربردترین بذرها بعد از جو بوده که بیشترین استفاده را در دامداریها دارد. علوفه هیدروپونیک گندم به افزایش وزن دام کمک میکند و برای پرندگانی مانند بوقلمون نیز بسیار مفید است. از سوی دیگر، ذرت نیز به دلیل سرشار بودن از ویتامینها و قابلیت هضم بالا، انتخاب خوبی محسوب میشود. مقایسه محتوای غذایی آن در حالت دانه و علوفه هیدروپونیک نشان میدهد که علوفهی تولید شده با روش آبکشت، پروتئین، فیبر و رطوبت بیشتری دارد. بذر یونجه اگرچه قیمت بالاتری دارد، اما سرشار از پروتئین، مواد معدنی و ویتامینها است. یونجه به دلیل قیمت گران اغلب بهصورت ترکیبی با سایر بذرها استفاده میشود.
آیا علوفه هیدروپونیک بهتنهایی برای تغذیه دام کافیست؟
یکی از پرتکرارترین سوالها از سوی دامداران این است که آیا میتوان تنها با علوفه هیدروپونیک دام را تغذیه کرد؟ پاسخ این سوال به نوع دام، هدف پرورش (گوشتی یا شیری) و شرایط دامداری بستگی دارد. اما بهطور کلی، ترکیب علوفه هیدروپونیک با سایر خوراکها مانند کنسانتره یا علوفه خشک، بهترین نتیجه را در رشد، سلامت و بازدهی دام خواهد داشت.
چگونه کشت علوفه هیدروپونیک را شروع کنیم؟
با توجه به بحرانهای منابع طبیعی، توصیه میشود کشت هیدروپونیک را به یک بخش پایدار و همیشگی در دامداری خود تبدیل کنید. اگر شما هم به این نتیجه رسیدهاید، کافیست از پکیج صفر تا صد مشاوره هیدروپونیک پارس صنعت استفاده کرده و راهاندازی این سیستم را به کارشناسان ما بسپارید.
همچنین برای مشاهده و خرید تجهیزات لازم میتوانید روی لینک تجهیزات گلخانهای و کشاورزی کلیک کرده و از محصولات تخصصی ما دیدن فرمایید.
12 پاسخ
علوفه هیدرو پونیک ب تنهایی برای دام کفایت نمیکنه ؟؟؟
کلا اگه از علوفه هیدرو پونیک استفاده کنیم جوابگوی دام نیست ؟؟؟
سلام جناب صدرا خیر علوفه هیدرو پونیک برای دام کافی نیست حتما یکسری از مواد مغذی از علوفه خشک و کنساتره به دام بایدبرسد فقط در یک شیب ملایم علوفه تر را به هشتاد در صد و علوفه خشک را به بیست در صد برسانید
سلام برای یک گوسفند چند کیلو علوفه هیدروپونیک لازمه؟
سلام وقت بخیر بستگی به نوع نزاد گوسفند دارد ولی در کل بین دونیم تا 4 کیلو خوراک دام است
۴ کیلو علوفه هیدروپونیک برای یک گوسفند؟
سلام جناب مبین نه در کل بین 3تا 4 کیلو کلا خوراک گوسفند است که باید از نصف تا سه چهارم شروع به اضافه کردن علوفه تر وکم کردن علوفه خشک مبادرت کنید
سلام وقت بخیر. متاسفانه در مقاله تون جیره مورد نظر برای هر دام رو مشخص نکرید؟ یعنی برای گاو چند کیلو علوفه هیدروپونیک باید داد؟
سلام
به طور متوسط و تقریبی ۷۰ درصد علوفه هیدروپونیک و ۳۰ درصد علوفه خشک میتونم مصرف کرد . ولی حتما باید از جیره نویس کمک بگیرید . جیره غذایی گاو شیری ، گاو آبستن ، گوساله پرواری و … با هم تفاوت داره.
برای گاو روزانه بین 20 تا 24 کیلو لازمه
سلام خدمت جناب فدایی ممنون از حسن توجه تان
گاو بومی روزی ۱۰ کیلو و نژاد سیمینتال و هلشتاین ۲۰ تا ۳۰ بستگی به شیری بودن و گوشتی بودن هم داره البته سن هم تاثیر داره هرچی سن دام بره بالا خوراکشم کمتر میشه