همان‌طور که می‌دانید که گلخانه، فضایی است که برای محافظت از گیاهان حساس یا برای محافظت از هوای نامساعد در برابر سرما یا گرمای بیش از حد طراحی شده است. در قرن هفدهم، گلخانه‌ها پناهگاه‌های معمولی آجری یا چوبی با اندازه معمولی بودند که دارای فضای پنجره و برخی وسایل گرمایشی بودند. با ارزان‌تر شدن شیشه و در دسترس قرارگرفتن اشکال پیچیده‌تر سیستم‌های گرمایشی، گلخانه‌ها به ساختاری سقف‌دار تبدیل شدند که از متریال شیشه با اسکلت چوبی یا فلزی ساخته می‌شدند.
در اواسط قرن نوزدهم، گلخانه از یک پناهگاه برای جلوگیری از آب‌وهوا به یک محیط کنترل شده تبدیل شده برای نیازهای گیاهان خاصی ساخته شد و موجب افزایش محصولات کشاورزی گلخانه‌ای شد. هیدروپونیک یک روش نوین در صنعت کشاورزی است که در آن گیاهان در محلول غذایی و آب به‌جای خاک رشد می‌کنند. معمولاً محیط کشت محصولات هیدروپونیکی در گلخانه هیدروپونیک است که باید دما، تهویه و نور مناسبی داشته باشد و مهم‌ترین تفاوت بین کشاورزی معمولی و کشت هیدروپونیک، در همین محیط کشت کنترل‌شده است.
گلخانه هیدروپونیک چیست؟ معرفی کامل سیستم کشت بدون خاک
گلخانه هیدروپونیک محیطی کنترل‌شده برای پرورش گیاهان بوده که به جای خاک در محیطی غیر از آن قرار می‌گیرند. در این روش، ریشه گیاهان داخل آبی حاوی مواد مغذی قرار گرفته یا در سینی کشت هیدروپونیک کاشته می‌شوند. برخلاف کشاورزی سنتی که مواد مغذی محلول در آب یا کود ممکن است هدر برود، در سیستم هیدروپونیک این مواد مستقیماً به ریشه می‌رسند. همین کار باعث می‌شود گیاه بهتر و سریع‌تر رشد کند، چون هر آنچه نیاز دارد به طور مستقیم در اختیارش قرار می‌گیرد.
در گلخانه هیدروپونیک، همه چیز برای رشد بهتر گیاهان طراحی می‌شود. نور به‌طور یکنواخت به گیاه می‌رسد، دما و رطوبت کنترل شده و مواد غذایی هم به اندازه کافی در اختیار گیاه قرار می‌گیرد. از طرفی دیگر، حتی اگر فضای کمی در اختیار کشاورزان باشد، گلخانه طبقاتی هیدروپونیک کمک می‌کنند تا از همان فضا بیشترین استفاده را ببرند و برداشت بیشتری داشته باشند.
مزایا و معایب گلخانه هیدروپونیک نسبت به روش‌های سنتی کشاورزی
کشت هیدروپونیک در مقایسه با روش‌های کشاورزی سنتی مزایای قابل توجهی دارد، اما چالش‌هایی نیز به همراه دارد که باید در نظر گرفته شود. در ادامه به همه این موارد می‌پردازیم:
مزایا
- کشت بیشتر محصول تا 5 برابر کشت خاکی: به دلیل استفاده از طبقات کشت و جابجایی آسان گیاهان در مراحل مختلف رشد، فضای مورد نیاز برای هر گیاه کمتر از کشت سنتی خواهد بود.
- کیفیت بالاتر: میزان کیفیت محصولات در گلخانه‌های هیدروپونیک به علت محیطی کنترل شده بیشتر است.
- مصرف آب کمتر: به علت وجود لوله‌ها یا ناودان‌های مخصوص، تبخیر آب کاهش یافته و هدررفت آن را از بین می‌برند. طبق آمارها بیش از 90 درصد آب کشور در کشاورزی سنتی از بین می‌رود.
- کنترل بهتر آفات و بیماری‌ها: عدم استفاده از خاک، احتمال آلودگی به بسیاری از بیماری‌های خاک‌زاد را کاهش می‌دهد.
- امکان کشت گیاهان در تمام طول سال: در این روش، شما می‌توانید در تمام طول سال محصولات مورد نظرتان را کشت کنید.
معایب
- هزینه اولیه بالا: نصب لوازم گلخانه هیدروپونیک مانند پمپ‌ها، مخازن و غیره نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجهی خواهد بود.
- افزایش مصرف انرژی: تجهیزات الکتریکی مانند پمپ‌ها و سیستم‌های روشنایی منجر به افزایش هزینه‌های برق می‌شوند.
- نیاز به مهارت تخصصی: زراعت هیدروپونیک به دانش کافی در زمینه گیاهان و مدیریت محلول‌های غذایی نیاز دارد و بدون تجربه کافی ممکن است به نتیجه مطلوب نرسد.
در مطلب بعدی با محصولاتی که می‌توانید با این روش پرورش دهید، می‌پردازیم.
چه گیاهانی را می‌توان در گلخانه هیدروپونیک کشت کرد؟
اگر صاحب فروشگاه مواد غذایی، رستوران یا بازار محلی هستید و به دنبال راهی برای متمایز کردن محصولات کشاورزی‌تان می‌گردید، کشاورزی عمودی و هیدروپونیک (آبکشت) می‌تواند یک مزیت رقابتی برایتان تلقی شود. زیرا این روش به شما امکان می‌دهد با مصرف 90٪ آب کمتر نسبت به کشاورزی قدیمی در فضایی کوچک مثل پشت‌بام یا زیرزمین، سالانه مقادیر زیادی سبزی تازه تولید کنید.
گیاهان مناسب برای هیدروپونیک شامل موارد زیر می‌شوند:
بذرهای مناسب برای کشت علوفه هیدروپونیک نیز عبارت‌اند از:
| نام فارسی | نام لاتین |
| جو | barely |
| گندم | wheat |
| ذرت | maize |
| شبدر | clover |
| یونجه | alfalfa |
سیستم های گلخانه هیدروپونیک چگونه کار می‌کنند؟
در گلخانه هیدروپونیک سبزیجات، گیاهان یا علوفه با استفاده از دما، نور، مواد مغذی و آب پرورش داده می شوند. مواد مغذی استفاده شده برای رشد گیاهان، می‌تواند به‌صورت خشک یا مایع یا ترکیبی از این دو حالت باشد.
محصولات زراعی را بر روی یک سینی یا لوله هایی به صورت عمودی قرار می دهند. سپس آب و محلول‌های غذایی از طریق مخازن و لوله‌های آبیاری و مه پاش به گیاهان می‌رسد. برخلاف گلخانه‌های سنتی، در اکثر گلخانه‌های هیدروپونیک به حفاظت از ریشه توجه زیادی دارند.
نحوه ساخت گلخانه هیدروپونیک از طراحی تا اجرا
ساخت گلخانه هیدروپونیک به شما این امکان را می‌دهد تا گیاهان را بدون خاک پرورش دهید. در ادامه مراحل طراحی تا نحوه ساخت گلخانه هیدروپونیک را برایتان توضیح می‌دهیم:
1. برنامه ریزی برای ساخت گلخانه
ابتدا باید تصمیم بگیرید که کدام گیاهان را در گلخانه پرورش دهید. این انتخاب به آب، دما و درآمد گلخانه هیدروپونیک و عواملی دیگر بستگی دارد. امروزه چندین سیستم هیدروپونیک وجود دارد که شامل سیستم‌های DWC (Deep Water Culture)،NFT (Nutrient Film Technique) و غیره هستند که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. یکی از آنها را متناسب با گیاهی که می‌خواهید کشت کنید، انتخاب نمایید.
با توجه به میزان فضای موجود و نوع گیاهان، ابعاد گلخانه را مشخص کنید. همچنین انتخاب مکان مناسب برای گلخانه هیدروپونیک اهمیت زیادی دارد.
2. خرید تجهیزات لازم برای گلخانه هیدروپونیک
در لیست تجهیزات گلخانه هیدروپونیک می‌توانید از لوله‌های فلزی، چوبی یا پلاستیک مقاوم استفاده کنید. مهم است که ساختار محکم باشد و قابلیت تحمل وزن تجهیزات را داشته باشد. پلاستیک مقاوم یا شیشه نیز می‌تواند برای پوشش گلخانه استفاده شود. پلاستیک‌های UV مقاوم بهترین انتخاب هستند. خرید پمپ‌ها، لوله‌ها، مخازن آب و مواد مغذی در قدم بعدی قرار دارد و باید به گونه‌ای باشند که جریان آب و مواد مغذی را به درستی به ریشه گیاهان برسانند. اگر گلخانه در فضای بسته باشد، باید از لامپ‌های رشد گیاه LED یا فلورسنت برای تأمین نور استفاده کنید.
3. راه‌اندازی سیستم آبیاری و تغذیه گیاهان
مخزن باید حاوی آب و مواد مغذی مناسب برای رشد گیاهان باشد. غلظت مواد مغذی باید به دقت کنترل شود. پمپ‌ها باید جریان آب و مواد مغذی را به ریشه گیاهان هدایت کنند. تنظیم سرعت پمپ‌ها و حجم آب نیز اهمیت زیادی دارد. دستگاه‌های اندازه‌گیری pH و EC برای کنترل کیفیت آب و مواد مغذی باید مورد استفاده قرار بگیرند.
4. کاشت گیاهان به روش هیدروپونیک
در روش کشت هیدروپونیک، گیاهان در محیطی کنترل‌شده مانند گلخانه پرورش می‌یابند. برای رسیدن به رشد مطلوب باید برخی شرایط محیطی مانند دما، نور، pH آب و میزان اکسیژن به‌طور منظم و دوره‌ای بررسی و تنظیم شوند. گیاهانی که به این روش کشت می‌شوند، روزانه به 8 تا 10 ساعت نور نیاز دارند. همچنین، تأمین اکسیژن کافی یکی از مهم‌ترین عوامل برای رشد سالم و مؤثر در این نوع کشت به‌شمار می‌رود.
pH آب نیز نقش حیاتی دارد؛ چرا که سطح نامناسب آن می‌تواند جذب مواد غذایی را مختل کند. در سیستم‌های هیدروپونیک، pH باید در بازه‌ای بین 5.5 تا 6.5 تنظیم شود. علاوه بر این، وجود دی‌اکسید کربن (CO₂) برای فرآیند فتوسنتز ضروری است و به‌طورمستقیم بر سلامت گیاه اثر می‌گذارد.
روش‌های مختلفی برای اجرای کشت هیدروپونیک وجود دارد که انتخاب هرکدام از آنها بستگی به نوع گیاه و شرایط پرورش دارد. همچنین محیط کشت در گلخانه هیدروپونیک مانند روش ویک به الیاف نارگیل، رس و مواد متخلخل نیاز دارد.
5. مراقبت از محصولات هیدروپونیک
در این مرحله باید دما و رطوبت گلخانه را به دقت کنترل کنید. این عوامل بر رشد گیاهان تأثیر زیادی دارند.
همچنین با توجه به نیاز گیاهان، مواد مغذی و کود را به مخزن اضافه کنید. کودها نقش کلیدی در رشد، سلامت و باردهی گیاهان دارند و در روش کشت هیدروپونیک نیز این اهمیت به‌خوبی مشهود است. از آنجا که در این روش، گیاهان از خاک بهره‌مند نیستند، نبود مواد معدنی و آلی می‌تواند باعث کاهش کیفیت و کمیت محصول شود. به همین دلیل، انتخاب کود مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل در موفقیت کشت هیدروپونیک به‌شمار می‌رود.
کودهای مورد استفاده در سیستم آبکشت معمولا به دو شکل مایع و جامد در بازار عرضه می‌شوند. کودهای جامد پیش از استفاده باید در آب به‌خوبی حل شوند تا جذب گیاه آسان‌تر صورت گیرد. برخی شرکت‌های تولیدکننده، کودهای خود را بر اساس نیازهای گیاه دسته‌بندی می‌کنند؛ مانند کودهای مخصوص گل‌دهی، رشد عمومی، میوه‌دهی و غیره تا کشاورزان بتوانند با توجه به مرحله رشد، بهترین انتخاب را داشته باشند.
آخرین مرحله به برداشت گیاهان تعلق دارد. گلخانه هیدروپونیک باعث می‌شود که محصولات سالم و با کیفیتی تولید کنید، بدون اینکه نیاز به استفاده از خاک داشته باشید.
لوازم مورد نیاز در گلخانه هیدروپونیک
این ایده خوبی است که قبل از شروع به ساخت گلخانه هیدروپونیک بدانید که چه چیزی را می‌خواهید پرورش دهید . به طور مثال، لوازمی که برای کشت کاهو در گلخانه هیدروپونیک نیاز دارید مطمئناً با کشت علوفه هیدروپونیک جو تفاوت دارد. اما برخی از لوازم و تجهیزات برای همه محصولات به کار برده می‌شود.
لوازم اصلی در گلخانه هیدروپونیک شامل موارد زیر می‌شود:
- مخازن آب و مواد مغذی
- پمپ‌ها
- لوله‌های آبرسانی
- لوازم و اتصالات مه پاش
- قفسه‌های کشت هیدروپونیک
- فیلتر آب
- محیط‌های رشد غیر خاکی
- سینی کشت هیدروپونیک
- لامپ‌های LED رشد گیاه
- تایمر آبیاری
- فن سیرکوله
- فن‌های گلخانه‌ای
- رطوبت ساز
- مه پاش گلخانه
- دستگاه اندازه‌گیری pH
- دماسنج
- رطوبت‌سنج
- سنسورهای گلخانه‌ای
- تست‌کننده کیفیت آب
- دستگاه تصفیه آب
- سازه کشت علوفه هیدروپونیک
توجه داشته باشید تابلو فرمان گلخانه هیدروپونیک وظیفه اندازه‌گیری دما(مدیریت سیستم کولینگ و هیتر)، اندازه‌گیری میزان رطوبت (مدیریت فن‌ها و رطوبت‌ساز)، کنترل زمان‌بندی آبیاری (فعال‌سازی شیر برقی و پمپ) را برعهده دارد.
شرکت پارس صنعت برای علاق‌مندان به کشت علوفه هیدروپونیک، تجهیزاتی را فراهم کرده است. یکی از تجهیزات کاربردی، سازه کشت علوفه هیدروپونیک است که شامل سینی و طبقات کشت می‌باشد.
فضای مناسب برای گلخانه هیدروپونیک
- ارتفاع مناسب سقف گلخانه (اگر سقف شیب‌دار است، ارتفاع را در اوج و پایین‌ترین نقطه یادداشت کنید).
- فضای مناسب برای حرکت نیروی کار در مسیر کشت محصولات.
- بررسی هموار بودن یا صافی زمین گلخانه هیدروپونیک
نور مناسب در گلخانه هیدروپونیک
نور برای هیدروپونیک لازم است، اما نه لزوماً نور خورشید. شما می‌توانید در گلخانه‌ای که در فضای باز قرار دارد، تمام نور موردنیاز خود را به طور طبیعی از خورشید دریافت کنید. اما اگر در فضای داخلی هستید استفاده از لامپ‌هایی با نور مصنوعی لازم است.
همچنین بسیاری از پرورش دهندگان، محلول های مغذی برای هیدروپونیک را بر اساس نوع محصول و مرحله رشد آن مصرف می کنند. این مواد مغذی شامل کلسیم، منیزیم، پتاسیم، نیترات، سولفات و دی هیدروژن فسفات هستند.
مکان مناسب برای راه‌اندازی سیستم هیدروپونیک
ازآنجایی‌که نگهداری سیستم‌های هیدروپونیک تنظیم شده است، توصیه می‌شود که آنها در یک محیط کنترل شده مانند گلخانه، سالن سرپوشیده و یا کانکس پرورش دهید. رشد در محیط بسته از عوامل، آفات و بیماری گیاهان محافظت بهتری میکند. هنگام رشد در فضای سربسته، نور مصنوعی لازم است تا اطمینان حاصل شود که گیاهان مقادیر مناسب و یکنواختی از نور را دریافت می‌کنند.
ساخت گلخانه هیدروپونیک؛ چالش‌ها و نکات کلیدی برای موفقیت
هرچند ساخت گلخانه هیدروپونیک به‌عنوان یکی از روش‌های نوین و پربازده در کشاورزی شهرت پیدا کرده، اما این مسیر همیشه هموار نیست و چالش‌هایی به‌همراه دارد. در این سیستم، گیاهان بدون خاک و تنها با استفاده از محلول‌های غذایی رشد می‌کنند؛ بنابراین باید شرایط محیطی به دقت کنترل شود. چالش‌های رایج گلخانه هیدروپونیک عبارت‌اند از:
- هزینه اولیه بالا برای تجهیزات و زیرساخت‌ها
- نیاز به دانش فنی و آموزش تخصصی
- حساسیت بالای گیاهان به نوسانات دما، رطوبت و ترکیب محلول غذایی
- مدیریت دقیق آفات و بیماری‌ها بدون استفاده از خاک
- وابستگی به برق
- احتمال بروز مشکلات فنی در سیستم آبرسانی یا تغذیه
برای موفقیت در ساخت گلخانه هیدروپونیک، توجه به چند اصل کلیدی لازم است. انتخاب مکان مناسب با نور کافی، طراحی دقیق سیستم‌های تهویه، گرمایش و آبیاری، انتخاب گیاهان متناسب با شرایط گلخانه، استفاده از تجهیزات باکیفیت و مقاوم و همچنین دریافت مشاوره از کارشناسان باتجربه از جمله عواملی هستند که می‌توانند ریسک را کاهش داده و مسیر موفقیت را هموارتر کنند. بدون این موارد، حتی سرمایه‌گذاری شما به نتیجه دلخواه نمی‌رسد.
هزینه ساخت گلخانه هیدروپونیک چقدر است؟ بررسی هزینه‌ها به تفکیک مقیاس
هزینه ساخت گلخانه به نوع محصولی که در آن کشت می‌شود بستگی دارد، چرا که برخی محصولات به تجهیزات پیشرفته‌تر و شرایط خاص‌تری نیاز دارند. همچنین، منطقه جغرافیایی نیز تاثیر مستقیمی بر هزینه‌ها دارد؛ زیرا عواملی مانند اقلیم، دسترسی به منابع و قیمت نیروی کار در مناطق مختلف فرق میکند.
در جدول زیر هزینه‌ها را با تفکیک مشاهده می‌کنید:
| تجهیزات | هزینه (به ازای مترمربع) |
| سازه و پوشش گلخانه | اسکلت فلزی و پوشش پلی‌کربنات یا شیشه: 400 هزار تا 700 هزار تومان |
| سیستم‌های کنترل محیطی | سیستم‌های گرمایشی، تهویه و کنترل رطوبت: 200 تا 300 هزار تومان
|
| تجهیزات نورپردازی | نورهایLED: سیصد تا 400 هزار تومان |
| سیستم‌های هیدروپونیک | مخازن آب، پمپ‌ها، سیستم‌های تغذیه‌ای و لوله‌کشی: 500 تا 700 هزار تومان |
| هزینه قطعات و اتصالات | ستون‌ها: هر متر حدود 350 هزار تومان کمان: هر مترطول 160 تا 200 هزار تومان سرتیوب: 170 تا 250 هزار تومان بادشکن: هر متر مربع 40 تا 70 هزار تومان ناودان: هر متر 2 تا 3 میلیون تومان
|
| نصب و راه‌اندازی | هزینه نیروی انسانی و نصب تجهیزات: 100 تا 200 هزار تومان |
| هزینه سیستم‌های گرمایش و سرمایش | سیستم گرمایشی تابشی: 20 تا 25 میلیون تومان سیستم سرمایشی مه و پد: حدود 20 میلیون سیستم شیدینگ: 30 هزار تومان به ازای هر متر مربع |
صفر تا صد گلخانه هیدروپونیک برای تازه‌کارها
اولین قدم در راه‌اندازی گلخانه هیدروپونیک، تعیین اندازه و مکان آن است. اندازه گلخانه شما باید با اهداف شما هماهنگ باشد. آیا به دنبال یک گلخانه شخصی کوچک هستید یا یک گلخانه صنعتی هیدروپونیک بزرگ؟
بودجه نیز نقش مهمی دارد. زیرا این مورد به شما کمک میکند تا تصمیمات هوشمندانه‌ای در مورد اندازه گلخانه و امکاناتی که می‌توانید تهیه کنید، بگیرید.
یکی از ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های کشت بدون خاک، کشت گندم در سینی هیدروپونیک است. این روش که سابقه‌ای چند هزار ساله در ایران باستان (سبزه عید نوروز) دارد، تنها با استفاده از آب، نور مصنوعی و سینی علوفه هیدروپونیک انجام می‌شود. در این روش، دانه‌های گندم پس از خیساندن، روی یک سینی یا سطح صاف قرار می‌گیرند و روزانه چند بار با اسپری یا مه پاش، رطوبت لازم برای جوانه‌زنی و رشد آنها تامین می‌شود. در این روش، نیازی به کود شیمیایی یا خاک نیست و معمولا طی 7تا 10 روز، علوفه‌ای سالم برای مصرف دامی آماده خواهد بود. به علت همین سادگی، این روش برای تازه‌کارها و حتی برای دام‌هایی در خانه نیز بسیار محبوب است.
اما اگر بخواهید یک قدم جلوتر بروید و گیاهانی مانند ریحان، نعناع، کاهو یا سبزیجات سبک‌تری را با روشی مدرن‌تر کشت کنید، سیستم ویک (Wick System) بهترین گزینه برای شروع خواهد بود. در این روش به پمپ یا برق نیاز ندارد و فقط با یک مخزن، چند طناب نمدی و بستر کشت مانند الیاف نارگیل، رس و مواد متخلخل، گیاهان می‌توانند به‌آرامی مواد مغذی مورد نیازشان را دریافت کرده و رشد کنند. این روش انتخاب عالی برای تازه‌کارانی است که می‌خواهند بدون دردسر وارد دنیای هیدروپونیک شوند.
در ادامه مراحل صفر تا صد ساخت گلخانه هیدروپونیک برای تازه کارها را شرح می‌دهیم:
- تهیه بذر گندم سالم و بدون آلودگی و شکستگی با قوه نامیه بالا
- شست‌وشو و ضدعفونی بذرها با آب ولرم (و در صورت تمایل، محلول وایتکس یا سرکه رقیق)
- خیساندن بذرها به مدت 8 تا 12 ساعت در آب
- خالی کردن آب و قرار دادن بذرها در ظرف دربسته به مدت 24 ساعت برای جوانه‌زنی اولیه (در تاریکی)
- پهن کردن بذرها به صورت یکنواخت روی سینی‌های هیدروپونیک
- اسپری روزانه آب یا استفاده از مه‌پاش 2 تا 3 بار در روز برای حفظ رطوبت
- قرار دادن سینی‌ها در مکانی با نور مصنوعی
- کنترل دما و رطوبت محیط (دمای مناسب: 18 تا 24 درجه سانتی‌گراد)
- برداشت علوفه تازه پس از 7 تا 10 روز زمانی که ارتفاع گیاه به حدود 15 تا 20 سانتی‌متر رسید
با رعایت این نکات، می‌توانید یک سیستم هیدروپونیک ساده داشته باشید!
پارس صنعت؛فروشنده تجهیزات گلخانه های هیدروپونیک
اگر به فکر راه‌اندازی یک گلخانه هیدروپونیک پربازده هستید، پارس صنعت، شما در این مسیر همراهی میکند. ما با ارائه کامل‌ترین مجموعه تجهیزات تخصصی کشت بدون خاک، از سیستم‌های آبیاری گرفته تا لوازم نورپردازی، به شما کمک می‌کنیم تا گلخانه‌ای حرفه‌ای و سودآور راه‌اندازی کنید. پیش از شروع سرمایه‌گذاری، حتماً با کارشناسان ما مشورت کنید تا بهترین انتخاب‌ها را با توجه به بودجه، فضا و نوع کشت داشته باشید.
ما در پارس صنعت، تنها تجهیزات نمی‌فروشیم؛ بلکه تا رسیدن به موفقیت در کنارتان می‌مانیم!
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره مندرج در سایت تماس بگیرید.
سوالات متداول
1. آیا گیاهان در گلخانه هیدروپونیک طعم متفاوتی دارد؟
محصولاتی که در گلخانه هیدروپونیک رشد می‌کنند، به علت استفاده‌نکردن از آفت‌کش‌ها ارگانیک هستند و طعم بهتری دارند. علوفه هیدروپونیک نیز به علت اینکه ریشه‌های آن طعم شیرینی دارد و برای دام بسیار خوش‌خوراک‌تر از علوفه معمولی است.
2. بزرگترین گلخانه هیدروپونیک ایران کجاست؟
بزرگترین گلخانه هیدروپونیک ایران، مجتمع گلخانه‌ای آتاویتا با نام « ارس تارلا امیر» در منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس قرار دارد.
3. درآمد گلخانه هیدروپونیک 1000 متری چقدر است؟
در یک گلخانه 1000 متری با روش کشت هیدروپونیک، در صورت کاشت محصولاتی مانند خیار، گوجه‌فرنگی یا فلفل دلمه‌ای می‌توانید درآمدی بین 400 تا 600 میلیون تومان در سال را انتظار داشته باشید.
4. برای ساخت گلخانه 1000 متری هیدروپونیک چقدر باید سرمایه‌گذاری کرد؟
به طور متوسط هزینه ساخت گلخانه 1000 متری هیدروپونیک بین 1,500,000,000 میلیارد تا 2,200,000,000 تومان در سال 1404 برآورد شده که این مبلغ به مسائلی مانند نوسان‌های بازار و قیمت دلار بستگی دارد.
